Hoe kan het ook anders dan dat de stranden van de gemeente Lagos ontelbare toeristen, uit binnen- en buitenland, aantrekken, met name tijdens de maanden van het zogenaamde hoogseizoen. In juli, augustus en september bruist het in Lagos maar de charme van deze stad en haar kenmerkende karakteristieken nodigen uit om nog wat langer te blijven om te genieten van het begin van de lente of van die kalme dagen in september en oktober, doorgebracht aan zee.
De gehele kustlijn van de gemeente Lagos is van een bijzondere schoonheid. De baai die tot aan de stad reikt, Meia Praia, met haar uitgestrekte zandstrand en de stranden van Batata en Pinhão, Dona Ana, Porto de Mós en andere kleine stranden, sommigen moeilijk bereikbaar maar daarom favoriet bij diegeen die rustige plek zoekt om in contact te komen met de natuur, zijn de visitekaartjes van deze speciale stad.
Zolang men zich kan herinneren is deze stad een belangrijk punt geweest, zo belangrijk dat hier, meer dan tweeduizend jaar geleden, de eerste nederzetting ontstond. Over de eeuwen heen was Lagos bijvoorbeeld het Romeinse Lacobriga en volgens de Moren Zawaia. De geschiedenis leert ons dat de Orde van Christus oorlog voerde tegen de Islam en de toenmalige grootmeester admiraal Dom Henrique, ook bekend als de «admiraal van Sagres» of de «Navigator», vestigde zich in Lagos en ging er nooit meer weg. Reeds in 1434 vetrok Gil Eanes al vanuit Lagos op zoek naar andere continenten en daarom is het goed om te benadrukken dat het grote epos van de ontdekkingen hier begon. Lagos, strategische haven en commerciële handelspost, is door de eeuwen heen vaak in de steek gelaten en heeft veel voor- en tegenspoed gekend. Denk aan de aardbeving van 1 november 1755 en de daaropvolgende aardbeving, die een groot deel van de stad en het omliggende gebied verwoestte. Desalniettemin ontstaat de evolutie van Lagos door de harmonieuze samenleving tussen de geschiedenis waarvan ze zich weet te herstellen en het in leven houden van de levende, moderne en kosmopolitische cultuur die de stad vandaag de dag karakteriseert.
De muren van de stad met de vestingtorens zijn duidelijk zichtbaar en majestueus. Het kleine fort van Ponta da Bandeira, bovenaan de Avenida dos Descobrimentos, vlakbij de kades van Solaria, is een van die plekken waar het verleden, het heden en de toekomst regelmatig samen komen. De zogenaamde slavenmarkt en de oude legeropslag, binnen de stadsmuren, in het douanegebouw, zijn plaatsen waar kunst gemaakt door de inwoners van de stad en andere artiesten die hier exposeren, erkenning krijgt.
De stad Lagos, ook het historische centrum, is een van de best bewaard gebleven steden in de Algarve. Gedurende het hele jaar wandelen vele toeristen door de oude, onveranderde straten om de belangrijkste monumenten te bezoeken. De kerken van S. Sebastião en Sto. António zijn een bezoek waard, de laatste is een verplicht nummer vanwege het interieur dat rijk is aan met goud ingelegde gravures uit de 17e eeuw. Hiervandaan loopt me door naar het gemeentelijk museum die een zaal met heilige kunst bevat inclusief perkamenten uit de 16e eeuw en gedetailleerde afbeeldingen gemaakt uit hout, marmer en ivoor uit de 17e eeuw. Tegenover het voormalige gemeentehuis staat het standbeeld van D. Sebastião van de hand van beeldhouwer João Cutileiro, het is een afbeelding van de koning die Lagos in 1573 een stad maakte. Deze en andere openbare kunstvoorwerpen, bijvoorbeeld de moderne beeldhouwwerken van de uit Lagos afkomstige kunstenares Xana, staan zij aan zij met gebouwen uit verschillende periodes, herinneringen aan de historische periodes die de stad heeft gekend.
Het cultureel centrum, een groot, oud en recent gerenoveerd gebouw, de Júlio Dantas bibliotheek en het recent gerenoveerde Casa do Espingardeiro, ook in het historisch centrum gelegen, zijn ander culturele standplaatsen die de vitaliteit van Lagos bewijzen. Het gemeentelijk open lucht auditorium is in de zomer het toneel voor optredens die de nachten in Lagos opwarmen. In de loop van de avond vullen de straten met restaurants, bars en discotheken zich met mensen en het is niet overdreven om te zeggen dat het uitgebreide nachtleven in Lagos beroemd is in alle hoeken van de wereld. De jachthaven van Lagos dient bovenal als ontvangsthaven voor aanmerende toeristen. Maar de internationale bars en het schitterende uitzicht over de stad dat wordt geboden maken ook van deze plaats een zeer vermakelijke locatie.
Veelzijdig en veelvuldig zijn de winkels die het centrum van de stad bevolken. Modern design, mode, sieraden van zilver en edelsteen, lekkernijen en kwaliteitswijnen zijn een aantal van de producten die de traditionele middenstand aanbiedt. Om weer op krachten te komen nodigen de ontelbare terrassen van cafés en restaurants uit tot even bijkomen in het zonnetje. En ze nodigen ook uit tot het proeven van de heerlijke keuken van de Algarve, gebaseerd op verse vis en zeevruchten. Voor dessert zijn de Dom Rodrigo en het Doce Fino, gemaakt van eieren en amandelen van de traditionele amandelbomen uit de regio, echte staaltjes van kunstnijverheid. Als summum van de regionale zoetigheden zijn zij de hoofdrolspelers tijdens het Feira Concurso Arte Doce, dat elke zomer plaats vindt in Lagos.
Het is mogelijk om de wandeling langs andere vergezichten te laten voeren zonder Lagos te verlaten. De befaamde Ponta da Piedade, gelegen binnen de grenzen van de stad biedt een adembenemend gezicht, ongeacht of deze bezichtigd wordt vanaf land of zee. Het meer van Odiáxere, beter bekend als de Barragem da Bravura, tussen Lagos en Monchique, is een openbaar, beschermd zwemgebied en een bevoorrechte plaats om vrije tijd door te brengen en te ontspannen. In het beboste gebied bij Barão de São João, in de richting van Vila do Bispo, is het mogelijk om verschillende soorten exotische platen te herkennen, afkomstig uit alle delen van de wereld waar de Portugezen zijn geweest. Met Pasen zinneprikkelt de gemeente S. João de inwoners en bezoekers met de Feira do Folar en de lokale gastronomie.
Terug in de stad waar vis en conserven zo belangrijk zijn, zijn er een paar vissersboten die zo eigenzinnig zijn om nog steeds te verkopen op de visafslag, vlakbij de jachthaven, vis die vandaar naar de gemeentelijke markt gaat. Maar de vissers herontdekken ook het werken aan boord van een schip en staan op strategische punten klaar om met hun boten toeristen, die verrukt raken van de kust bij Lagos vanwege de grotten met hun verrassende vormen die een werkelijk natuurwonder zijn, rond te varen.